พาเจ้าหน้าที่ด้านเกษตร อบต..ทุ่งก่อ ไปเลือกชื้อไก่ประดู่หางดำ

พ่อแม่ไก่หากินตามธรรมชาติ

 เมื่อวันที่ ๒๙ กรกฎาคม ๒๕๕๖  นายสุพล ปานพาน  ปศุสัตว์อำเภอเวียงเชียงรุ้ง  จังหวัดเชียงราย   พานายไชยวัฒน์ ไท้โค้ง เจ้าหน้าที่ที่ดูแลด้านการเกษตรขององค์การบริหารส่วนตำบลทุ่งก่อ ไปเยี่ยมและเลือกชื้อไก่บ้าน ป้าอัมพร พลเยี่ยม สมาชิกกลุ่มเลี้ยงไก่ประดู่หางดำบ้านห้วยห้าง  ตำบลป่าซาง  ซึง อบต.ทุ่งก่อ ได้อบรมการเลี้ยงไก่พื้นเมืองให้เกษตรกรเป้าหมายไปแล้วเมืออาทิตยที่ผ่านมา ตอนนี้เป็นช่วงนำไก่ไปแจกจ่ายให้เกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการครับ การเลี้ยงของป้าอำพร มีสรุปเป็นความรู้ย่อๆดังนี้ครับ

กินหญ้า ผักสมุนไพรในสวน เช่น ข่า ไพล หญ้าใต้ใบ 

 มีการจัดการการเลี้ยงที่มีการเอาใจใส่ มีการจัดโซนในการเลี้ยงพ่อแม่พันธุ์ไว้ในสวนลำไยต่างหาก ได้หาอาหารคุ้ยเขี่ยตามธรรมชาติลดต้นทุนค่าอาหาร  เพื่อป้องกันการติดโรคระบาด  เมื่อฟักได้ลูกไก่จึงแยกมากกเอง ในบ้านจึงทำให้ได้ลูกจำนวนมาก อัตราการสูญเสียน้อย เป็นการเรียนรู้จากประสบการณ์ ,มีการคัดพันธุ์เลือกพ่อพันธุ์ไก่ประดูหางดำที่มีข้อดีคือเจริญเติบโตเร็ว ทนต่อสภาพแวดล้อมได้ดี มาผสมกับแม่พันธุ์ประดู่หางดำ จนสามารถมีลูกไก่ประดู่หางดำแท้ อย่างต่อเนื่องสร้างรายได้เสริมจากการเลี้ยงไก่กว่า  ๒๐,๐๐๐ บาทต่อปี ความสำเร็จนี้ไม่ได้มาง่ายๆ ป้าอัมพร บอกว่าต้องมีใจรักการเลี้ยงไก่ ทั้งตัวเองและครอบครัวถึงมีวันนี้ได้ 

ป้าอัมพร มีประสบการณ์รู้ว่า ลูกไก่พื้นเมืองทั่วไปที่เลี้ยงในหมู่บ้าน มีการสูญเสียเมื่อเลี้ยงถึงไก่รุ่นร้อยละ ๔๐ ส่วนใหญ่พบในช่วงอายุแรกเกิดถึง ๓ สัปดาห์ โดยสาเหตุการสูญเสียพบว่ามาจากการจัดการพื้นฐานของการเลี้ยงดูของเกษตรกรในหมู่บ้าน  ไม่ได้มาจากโรคระบาดที่เป็นปัญหาสำคัญโดยตรง เช่น โรคนิวคาสเชิล ,โรคอหิวาต์เป็ด-ไก่, โรคหลอดลมอักเสบ,โรคฝีดาษ

ดังนั้นการจัดการพื้นฐานให้ดี ร่วมกับการทำวัคซีน และการถ่ายพยาธิภายใน -ภายนอกให้พ่อแม่พันธุ์ไก่ จะทำลูกไก่ที่เกิดมามีภูมิคุ้มกันจากพ่อแม่ที่ถ่ายทอดผ่านไข่ฟักสู่ลูก ในช่วง ๒๑ วันแรก ทำให้อัตราการตายของลูกไก่ค่อนข้างต่ำ เพราะไม่มีปัญหาโรคระบาด

การทำวัคซีนป้องกันโรคในไก่พ่อแม่พันธุ์ไก่พื้นเมืองในหมู่บ้าน จะมีความสำคัญไม่แพ้การทำวัคซีนในลูกไก่ เพราะการตายของลูกไก่ในหมู่บ้านส่วนใหญ่ตายช่วงเล็กๆ ซึ่งแม้จะทำวัคซีนป้องกันโรคแต่แรกเกิดก็ยังไม่สามารถสร้างภูมิคุ้มกันได้ทันที ต้องใช้เวลา ๑๔ วันกว่าจะสร้างภูมิคุ้มโรคของวัคซีนแต่ละชนิด ซึ่งไม่ทันต่อการระบาดของโรค

ป้าอัมพรมีตารางการทำวัคซีนป้องกันโรค ดังนี้

วัคซีน	อายุทำ(วัน)	ระยะคุ้มโรค	หมายเหตุ
มาเร็ก	๑	ตลอดชีพ	ทำเฉพาะไก่พันธุ์(พ่อ-แม่พันธุ์)
นิวคาสเซิล	๓	ทำซ้ำ ๒๑ วัน
กัมโบโร่	๑๐	ตลอดชีพ
หลอดลมอักเสบ	๑๔	๓ เดือน
นิวคาสเซิล	๒๑	๓ เดือน
ฝีดาษ	๓๕	๑ ปี
อหิวาต์	๗๕	๓ เดือน

ป้าอัมพรทำวัคซีนซ้ำ หลอดลม ,นิวคาสเซิล,อหิวาต์,ถ่ายพยาธิทั้งภาย ภายนอก ทุกๆ ๓ เดือน

สำหรับไก่ในบ้านที่พ่อแม่พันธุ์ทำวัคซีนแล้ว ใน ๒๑ วันแรก ลูกไก่ยังมีภูมิคุ้มโรคมาจากแม่ที่ถ่ายทอดมาทางไข่ฟัก จึงควรทำวัคซีนในช่วงภูมิคุ้มจากแม่ลดลงคือหลังอายุ ๑๔ วัน

ส่วนลูกไก่ที่พ่อแม่พันธุ์ไม่ได้ทำวัคซีน ต้องรีบทำวัคซีนให้เร็วเพราะกว่าจะสร้างภูมิคุ้มกันได้ต้องใช้เวลาถึง ๑๔ วัน

 ไก่รุ่นถูกปล่อยให้หากินเองตอนกลางวัน มีกล้วยหมักเสิมตอนบ่าย

 หากินแมลง หนอน ปลวก ในป่าไผ่ ป่ากล้วย

ต้นกล้วยที่ป้าอัมพรตัดมาจากป่าหลังบ้าน